Klimt, MAK i dvorac Imendorf: Spaljeno, uništeno, nestalo?

11.7.2025

Kraj Drugog svetskog rata 8. maj 1945. označava i jedan od najvećih gubitaka kulturne baštine u austrijskoj istoriji, izazvan razornim požarom u dvorcu Imendorf u Donjoj Austriji. U 2025. se navršava 80 godina od tog događaja, što je dovoljan povod za MAK (Muzej primenjene umetnosti) i Klimtovu fondaciju da organizuju izložbu na temu: Gustav Klimt, MAK i dvorac Imendorf: Spaljeno, uništeno, nestalo? Izložba pruža dubok uvid u razmere katastrofe.

Dvorac, koji se prvi put pominje u 13. veku, od 1942. godine služio je kao skladište za umetnička dela koja je trebalo da budu zaštićena od ratnih dejstava. Tadašnji vlasnik, baron Rudolf fon Frojdental, ustupio je prostorije u te svrhe. Neki izvori ukazuju na to da su nemačke trupe – verovatno SS – u maju 1945. godine namerno zapalile dvorac kako bi sprečile da umetnička dela padnu u ruke Crvene armije. Međutim, do danas ne postoji čvrst dokaz za to. Takođe nema ni pokazatelja da su sovjetski vojnici bili umešani. Na osnovu trenutnih saznanja ne mogu se potvrditi ni povremene tvrdnje da su pojedina Klimtova dela možda bila izmeštena pre požara.

Među izgorelim delima nalaze se, pored tri fakultetske slike za veliku svečanu salu Univerziteta u Beču, sa pripadajućim skicama kompozicija, i Muzika (1897/98), Šubert za klavirom (1899), Zlatna jabuka (1903), Seoski vrt sa krstom (1912), Portret Vali (1916), Prijateljice II (1916/17), Baštenska staza sa kokoškama (1916) i Leda (1917).

Državni Muzej primenjenih umetnosti u Beču (današnji MAK) izgubio je u požaru smeštenom u dvorcu Imendorf Laksenburšku sobu, različite istočnoazijske i islamske predmete, umetničke zanatske radove iz ranog novog veka, više od pedeset komada nameštaja, kožne tapete, dvanaest tepiha i Mehlinger grobnicu, drveni kovčeg iz 15. veka isklesan u obliku gotičke crkve.

Saopštenje za medije (PDF)